รํสิโย อุปฆาตมุตฺตา อติวิย ตปฺปนฺติ เมฆาทิสหคตา กฐิตํ น ตปฺปนฺติ ฯ อทิเมตฺถ
การณํ เยน การเณน สุริโย เหมนฺเต กฐิตํ ตปฺปติ โน ตถา ติมฺเหสุติ ฯ สพฺเพหิ
มุตฺโต ภนฺเต นาคเสน สุริโย กฐิตํ ตปฺปติ เมฆาทิสหคโต กฐิโต น โหตีติ ฯ

สุริยตปฺปปญฺโห จตุตฺโถ ฯ

ภนฺเต นาคเสน สพฺเพว โพธิสตฺตา ปุตฺตทารํ ททนฺติ อุทาหุ เวสฺสนฺตเรเนว
รญฺญา ปุตฺตาทาโร ทินฺโนติ ฯ สพฺเพปิ มหาราช โพธิสตฺตา ปุตฺตทารํ เทนฺติ ฯ
เวสฺสนฺตเรเนว รญฺญา ปุตฺตทาโร ทินฺโนติ ฯ ยทิ ภนฺเต นาคเสน สพฺเพปิ โพธิสตฺตา
ปุตฺตทารํ เทนฺติ อปิ นุ โข เต เตสํ อนุมเตน เทนฺตีติ ฯ ภริยา มหาราช อนุมตา
โหติ ทารกา ปน พาลตาย โรทนฺติ ยทิ เต อตฺถโต ชาเนยฺยุํ เตปิ อนุโมเทยฺยุํ
น เต วิลเปยฺยุนฺติ ฯ ทุกฺกรํ ภนฺเต นาคเสน โพธิสตฺเตน กตํ ยํ โส อตฺตโน โอรเส
ปิเย ปุตฺเต พราหฺมณสฺส ทาสตฺถาย อทาสิ ฯ อิทํปิ ทุติยํ ทุกฺกรโต ทุกฺกรตรํ ยํ
โส อตฺตโน โอรเส ปิเย ปุตฺเต พาลเก ตรุณเก สุขุมาลเก วลฺลิยา พนฺธิตฺวา หตฺเถ
เตน พฺราหฺมเณน ลตาย อนุมชฺชิยนฺเต ทิสฺวา อชฺฌุเปกฺขิ ฯ อิทํปิ ตติยํ ทุกฺกรโต
ยํ โส สเกน พเลน พนฺธนโต มุจฺจิตฺวา ทารกํ สรณํ อุปคตํ ปุนเทว วลฺลิยา พนฺธิตฺวา
อทาสิ ฯ อิทํปิ จตุตฺถํ ทุกฺกรโต ทุกฺกรตรํ ยํ โว ทารกานํ ยกฺโข ตาต อยํ ขาทิตุํ
เนติ อมฺเหหิ วิลปมานานํ ปุตฺตานํ มา ภายิตฺถาติ น อสฺสาเสสิ ฯ อิทํปิ ปญฺจมํ
ทุกฺกรโต ทุกฺกรตรํ ยํ โส ชาลิสฺส กุมารสฺส ภณมานสฺส ปาเทสุ นิปติตฺวา อลํ ตาต
กณฺหาชินํ นิวตฺเตหิ อหเมว คจฺฉามิ ยกฺเขน สห ขาทตุ มํ ยกฺโขติ ยาจมานสฺเสว
เอวํปิ น สมฺปฏิจฺฉิ ฯ อิทํปิ ฉฏฺฐํ ทุกฺกรโต ทุกฺกรตรํ ยํ โส ชาลิสฺส กุมารสฺส
ปาสารสมํ นูน เต ตาต หทยํ ยํ ตฺวํ อมฺหากํ ทุกฺขิตานํ เปกฺขมาสโน สุญฺเญ นิมฺมนุสฺเส
พฺรหารญฺเญ ยกฺเขน หริยมาเน น นิวาเรสีติ วิลปมานสฺส ปุตฺตสฺส การุญฺญํ น
อกาสิ ฯ อิทํ ปน สตฺตมํ ทุกฺกรโต ทุกฺกรตรํ ยํ ตสฺส รุทนฺตสฺส วิมฺหยสทฺเทน
รุทนฺเตสุ ทารเกสุ อทสฺสนํ คเตสุ น ผาลิ หทยํ สตธา วา สหสฺสธา วา ปุญฺญกาเมน
เวสฺสนฺตเรน มนุเชน กึ ปรทุกฺขาปนยเนน นนุ นาม สกทานํ ทาตพฺพนฺติ ฯ ทุกฺกรสฺส
มหาราช โพธิสตฺเตน กตตฺตา กิตฺติสทฺโท ทสสหสฺสิยา โลกธาตุยา เทวมนุสฺเสสุ อพฺภุคฺคโต
เทวา เทวภวเนสุ ปกิตฺเตนฺติ อสุรา อสุรภวเนสุ ปกิตฺเตนฺติ ครุฬา ครุฬภวเนสุ ปกิตฺเตนฺติ
นาคา นาคภวเนสุ ปกิตฺเตนฺติ สกฺกา สกฺกภวเนสุ ปกิตฺเตนฺติ ยกฺขา ยกฺขภวเสุ ปกิตฺเตนฺติ

สเก สเก ฐาเน ทุนฺทุภิโย หสนฺติ อนุปุพฺเพน ตสฺส กิตฺติสทฺโท ปรมฺปราย อชฺช อิธ
อมฺหากํ สมยํ อนุปฺปตฺโต ตํ มยํ ทานํ วิกิตฺเตนฺตา วิโกเฏนฺตา นิสินฺนา นิสินฺนา
สุทินฺนํ อุทาหุ ทุทฺทินฺนนฺติ ฯ โส โข ปนายํ มหาราช กิตฺติสทฺโท นิปุณานํ วิญฺญูนํ
วิทูนํ วิภาวีนํ โพธิสตฺตานํ ทส คุณานิ สมนุทสฺสติ ฯ กตมานิ ทส ฯ อเคธตา
นิราลยตา จาโค ปหานํ อปุนราวตฺติตา สุขุมตฺตํ มหนฺตตฺตํ ทุรนุโพธตฺตํ ทุลฺลภตฺตํ
อสทิสตฺตํ พุทฺธธมฺมสฺส ฯ โส โข ปนายํ มหาราช กิตฺติสทฺโท นิปุณานํ วิญฺญูนํ วิทูนํ
วิภาวีนํ โพธิสตฺตานํ อิมานิ ทส คุณานิ อนุทสฺสตีติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน เย ปรํ ทุกฺขาเปตฺวา ทานํ เทนฺติ อปิ นุ ตํ ทานํ สุขวิปากํ
โหติ สคฺคสํวตฺตนิกนฺติ ฯ อาม มหาราช กึ วตฺตพฺพนฺติ ฯ อิงฺฆ ภนฺเต นาคเสน
การณํ อปุมํ ทสเสหีติ ฯ อาม มหาราช อิธ สมโณ วา ภเวยฺย พฺราหฺมโณ วา
สีลวา กลฺยาณธมฺโม โส ภเวยฺย ปกฺขหโต วา ปีฐสปฺปี วา อญฺญตรํ วา พฺยาธึ
อมนาปํ อาปนฺโน ตํ โย โกจิ ปุญฺญกาโม ยานํ อาโรเปตฺวา ปตฺถิตํ เทสํ อนุปาเปยฺย
อปิ นุ โข มหาราช ตสฺส ปุริสฺส ตโตนิทานํ กิญฺจิ สุขํ นิพฺพตฺเตยฺย สคฺคสํวตฺตินิกํ
ตํ กมฺมนฺติ ฯ อาม มหาราช กึ วตฺตพฺพํ ทิพฺพยานํ โส ภนฺเต ลเภยฺย หตฺถียานํ
อสฺสยานํ รถยานํ ถเล ถลยานํ อุทเก อุทกยานํ เทเวสุ เทวยานํ มนุสฺสเสุ มนุสฺสยานํ
ตทนุจฺฉวิกํ ยานํ ตทนุโลมิกํ ภเว ภเว นิพฺพตฺเตยฺย ตทนุจฺฉวิกานิ จสฺส สุขานิ นิพฺพตฺเตยฺยุํ
สุคติโต สุคตึ คจฺเฉยฺย เตเนว กมฺมาภิสนฺเทน อิทฺธิยานํ อภิรุยฺห ปตฺถิตํ นิพฺพานนครํ
สมฺปาปุเณยฺยาติ ฯ เตนหิ มหาราช ปรทกฺขูปธาเนน ทินฺนทานํ สุขวิปากํ โหติ
สคฺคสํวตฺตนิกํ ยํ โส วลฺลิพนฺธเนน ทุกฺขาเปตฺวา เอวรูปานิ สุขานิ อนุภวติ ฯ อปรํปิ
มหาราช อุตฺตรึ การณํ สุโณหิ ฯ ยถา ปรทุกฺขูปธาเนน ทินฺนทานํ สุขวิปากํ โหติ
สคฺคสํวตฺตนิกํ ฯ อิธ มหาราช โย โกจิ ราชา ชนปทโต ธมฺมิกํ พลึ อุทฺธราเปตฺวา
อาณาปวตฺตเนน ทานํ ทเทยฺย อปิ นุ โข โส มหาราช ราชา ตโตนิทานํ กิญฺจิ
สุขํ อนุภเวยฺย สคฺคสํวตฺตนิกํ ตํ ทานนฺติ ฯ อาม ภนฺเต กึ วตฺตพฺพํ ตโตนิทานํปิ
โส ภนฺเต ราชา อุตฺครึ อเนกสตสหสฺสคุณํ ลเภยฺย ราชูนํ อติราชา ภเวยฺย เทวานํ
อติเทโว ภเวยฺย พฺราหฺมานํ อติพฺราหฺมา ภเวยฺย สมณานํ อติสมโณ ภเวยฺย
พฺราหฺมณานํ อติพฺราหฺมโณ ภเวยฺย อรหนฺตานํ อติอรหนฺโต ภเวยฺยาติ ฯ เตนหิ มหาราช
ปรทุกฺขูปธาเนน ทินฺนทานํ สุขวิปากํ โหติ สคฺคสวตฺตนิกํ ยํ โส ราชา ราชพเลน ชนปทํ

ปีฬยิตฺวา ทินฺนทานสฺส วิปาเกน เอวรูปํ อตฺตมํ ยสสุขํ อนุภวตีติ ฯ
อติทานํ ภนฺเต นาคเสน เวสฺสนฺตเรน รญฺญา ทินฺนํ ยํ โส สกภริยํ ปรสฺส
ภริยตฺถาย ทานํ อทาสิ สเก โอรเส ปุตฺเต พฺราหฺมณสฺส ทาสตฺถาย อทาสิ ฯ
อติทานํ นาม ภนฺเต นาคเสน โลเก วิทูหิ นินฺทิตํ ครหิตํ ฯ ยถา นาม ภนฺเต
นาคเสน อติภาริกสฺส สกฏสฺส อกฺโข ภญฺชติ อติภาเรน นาวา โอสีทติ อติภุตฺตสฺส
โภชนํ วิสมํ ปริณมติ อติวสฺเสน ธญฺญํ วินสฺสติ อติทาเนน โภคกฺขยํ อุเปติ
อติตาเปน ปฐว อปฑยฺหติ อติราเคน อุมฺมตฺตโก โหติ อติโทเสน วชฺโฌ โหติ อติโมเหน
อนยํ อาปชฺชติ อติโลเภน โจรคหณํ อุปคจฺฉติ อติภาเสน วิรุทฺธติ อติปูเรน นที อติติรยนฺติ
อติวาเตน อสุนิโย ปตนฺติ อติอคฺคินา อุทกํ อุตฺตรติ อติสิกฺขิเตน อุมฺมตฺตโก โหติ อติสูเรน
น จิรํ ชีวติ ฯ เอวเมว โข ภนฺเต นาคเสน อติทานํ นาม โลเก วิทูหิ นินฺทิตํ
ครหิตํ ฯ อติทานํ ภนฺเต นาคเสน เวสฺสนฺตเรน รญฺญา ทินฺนํ น ตฺตถ กิญฺจิ ผลํ
อิจฺฉิตพฺพนฺติ ฯ อติทานํ มหาราช โลเก วิทูหิ ปณฺฑิเตหิ วณฺณิตํ โถมิตํ ปสฏฺฐํ เย
เกจิ ยาทิสํ ตาทิสํ ทานํ เทนฺติ อติทานทายี โลเก กิตฺตึ ปาปุณาติ ฯ ยถา มหาราช
มลฺโล อติพลวตาย อญฺญํ มลฺลํ ปาเตสิ ปฐวี อติมหนฺตตาย นรนารีมคปกฺขีปพฺพต
รุกฺขสพฺพสตฺตสมุเห ธาเรติ สมุทฺโท อติมหนฺตตาย อปูรโณ โหติ สิเนรุ อติครุกตาย
อจโล อากาโส อติวิตฺถารคตาย อนนฺโต สุริโย อติปภาตาย ติมิรํ ฆาเตติ สีโห อติชาติตาย
วิคตภโย มณิรตนํ อตคุณตาย สพฺพกามททํ ราชา อติปุญฺญวตาย อธิปติ อคฺคิ อติเตชตาย
สพฺพํ ฑหติ วชิรํ อติติกฺขตาย วิชฺฌติ อณิมุตฺตผลิกํ ภิกฺขุสฺส อติสีลตาย นรนารียกฺขสุรคณา
ปาเทสุ นิปตนฺติ พุทฺโธ อติวิสิฏฺฐตาย อนูปโม เอวเมว โข มหาราช อติทานํ นาม
โลเก วิทูหิ วณฺณิตํ โถมิตํ ปสฏฺฐํ เย เกจิ ยาทิสํ ตาทิสํ ทานํ เทนฺติ อติทานทายี
โลเก กิตฺตึ ปาปุณาติ ฯ อติทานํ เวสฺสนฺตเรน รญฺญา ทินฺนํ ทสสหสฺสโลกธาตุยา
วณฺณิตํ โถมิตํ ปสฏฺฐํ มหากิตฺติกํ โหติ เตเนว อติทาเนน เวสฺสนฺตโร ราชา อิธ
โลเก พุทฺโธ ชาโต อคฺโค สเทวเก โลเก ฯ
อตฺถิ มหาราช โลเก ฐปิตํ ทานํ ยญฺจ ทกฺขิเณยฺเย อนุปฺปนฺเน น
ทาตพฺพนฺติ ฯ ทส โข ปนิมานิ ภนฺเต นาคเสน ทานานิ ยานิ โลเก อทานสมฺมตานิ
โย ตานิ ททาติ โอปายคมนิโย โหติ ฯ กตมานิ ทส ฯ อิตฺถีทานํ อุสภทานํ
มชฺชทานํ จิตฺตการทานํ สตฺถทานํ วิสทานํ สํขลิกทานํ กุกฺกุฏทานํ สูกรทานํ มาน-

กุฏตุลากุฏนาฬิกุฏทานํ ฯ อิมาปิ โข ภนฺเต นาคเสน ทส ทานานิ โลเก อทานสมฺมตานิ
ปณฺฑิเตหิ โย ตานิ เทติ โส อปายคมนีโย โหติ ฯ นาหนฺตํ มหาราช อทานสมฺมตํ
ปุจฺฉามิ ฯ อิมํ โขหํ มหาราช ตํ ปุจฺฉามิ อตฺถิ ปน มหาราช โลเก ฐปิตํ ทานํ
ยํ ทกฺขิเณยฺเย อนุปฺปนฺเน น ทาตพฺพนฺติ ฯ น หิ ภนฺเต นาคเสน โลเก ฐปิตํ
ทานํ ยํ ทกฺขิเณยฺเย อนุปฺปนฺเน น ทาตพฺพํ ฯ จิตฺตปฺปสาเท อุปฺปนฺเน เกจิ ทกฺขิเณยฺยานํ
โภชนํ เทนฺติ เกจิ อจฺฉาทนํ เกจิ สยนํ เกจิ อาวสถํ เกจิ อตฺถรณํ เกจิ ปาวรณํ
เกจิ ทาสิทาสํ เกจิ เขตฺตวตฺถํ เกจิ ทฺวิปฺปทจตุปฺปทํ เกจิ สตํ สหสฺสํ มหาธนํ เกจิ
มหาราชฺชํ เกจิ ชีวิตํปิ เทนฺตีติ ฯ ยทิ ปน โลเก มหาราช อญฺเญสํ ชีวิตํปิ เทนฺติ
กึการณา เวสฺสนฺตรํ ทานปตึ อติพาฬฺหํ ปริภาสึสุ ทินฺเนสุ ปุตฺเตสุ จ ทาเร จ ฯ
อปิ นุ โข มหาราช ปกติโลเก จินฺเตน ลภติ ปิตา ปุตฺตํ อิณวา วา อาชีวิกปรโต
วา อาทาเปตุํ วา วิกีณิตุํ วาติ ฯ อาม ภนฺเต ลภติ ปิตา ปุตฺตํ อิณวา วา
อาชีวิกปณโต วา อาทาเปตุํ วิกีณิตุํ วาติ ฯ ยทิ มหาราช ลภติ ปิตา ปุตฺตํ อิณวา
วา อาชีวิกปณโต วา อาทาเปตุํ วา วิกีณิตุํ วา ปน เวสฺสนฺตโร มหาราช ราชา อลภมาโน
สพฺพญฺญุตญาณํ อุปทฺทูโต ทุกฺขิโต โส ตสฺส ธมฺมธนสฺส ปฏิลาภาย ปุตฺตทารํ อาทาเปติ
วิกีณาติ ฯ อิติ มหาราช เวสฺสนฺตรสฺส รญฺโญ อญฺเญสํ ทินฺนํเยว กตํ ฯ กิสฺส ปน
ตฺวํ มหาราช เตน ทาเนน เวสฺสนฺตรํ ทานปตึ อติพาฬฺหํ อปสาเทสีติ ฯ
นาหํ ภนฺเต นาคเสน เวสฺสนฺตรสฺส ทานปติโน ทานํ ทินฺนํ ครหามิ
อปิจ ปุตฺตทารทานํ ทินฺนํ ครหามิ ยทา ยาจเก ปุตฺตทารํ ยาจนฺเต ตทา อตฺตานํ
ทาตพฺพนฺติ ฯ เอตํ โข มหาราช อสพฺภิกรณํ ยํ หิ ปุตฺตทารํ ยาจนฺเต อตฺตานํ
ทเทยฺย ยํ ยํ หิ ยาจนฺเต ตํ ตเทว ทาตพฺพํ เอตํ สปฺปุริสานํ กมฺมํ ฯ ยถา
มหาราช เอโก ปุริโส ปานียํ อาหราเปยฺย ตสฺส โย โภชนํ ทเทยิย อปิ นุ โข
โส มหาราช ตสฺส กิจฺจการี อสฺสาติ ฯ น หิ ภนฺเต ยํ โส อาหราเปติ ตเมว
ตสฺส เทนฺโต ตสฺส กิจฺจการี อสฺสาติ ฯ เอวเมว โข มหาราช เวสฺสนฺตโร ทานปติ
พฺราหฺมเณ ปุตฺตทารํ ยาจนฺเต อตฺตานํ อทตฺวา ปุตฺตทารํเยว ตสฺส อทาสิ ฯ สเจ
มหาราช โส พฺราหฺมโณ เวสฺสนฺตรสฺส สกสรีรํ ยาเจยฺย น โส อตฺตานํ รกฺเขยฺย น
สิเนเหยฺย ตสฺส ทินฺนํ ปริจฺจตฺตํเยว ภเวยฺย ฯ สเจ โข มหาราช กิตโก วา สุนโข
วา สิงฺคาโล วา เวสฺสนฺตรํ ทานปตึ อุปคนฺตฺวา ยาเจยฺย ทาสตฺตํ อุเปหีติ น โส

อตฺตานํ รกฺเขยฺย น สิเนเหยฺย ทินฺนํ ปริจฺจตฺตฺํเยว ภเวยฺย น ปุน จ โส ทตฺวา
ตเปยฺย ฯ พหุสาธารโณ มหาราช เวสฺสนฺตรสฺส กาโย ฯ ยถา มหาราช เอกา มํสเปสิ
พหุสาธารณา เอวเมว โข มหาราช เวสฺสนฺตรสฺส กาโย พหุสาธารโณ ฯ ยถา วา
ปน มหาราช ผลิตรุกฺโข นานาทิชคณสาธารโณ มนุสฺเสหิ วา สาธารโณ เอวเมว โข
มหาราช เวสฺสนฺตรสฺส กาโย พหุสาธารโณ เอวเมวาหํ ปฏิปชฺชมาโน สมฺโพธึ
ปาปุณิสฺสามีติ ฯ ยถา มหาราช อธโน ปุริโส ธนตฺถิโก ธนปริเยสนํ จรมาโน อฏวีปถํ
สกฏปถํ เวตปถํ คจฺฉติ ชลถลวณิชฺชํ กโรติ กาเยน วาจาย มนสา ธนํ อาราเธติ
ธนปฏิลาภาย วายมติ เอวเมว โข มหาราช เวสฺสนฺตโร ราชา ทานปติ อธโน พุทฺธธเนน
สพฺพญฺญุตรตนปฏิลาภาย ยาจกานํ ธนธญฺญํ ยานวาหนํ ทาสีทาสํ สกลํ สาปเตยฺยํ
สกปุตฺตภริยํ ฉวิจมฺมโลหิตหทยวตฺถุํ ชีวิตํ อตฺตานํ สพฺพนฺตํ พาหิรมพฺภนฺตรํ ทานํ ทตฺวา
สมฺโพธึเยว ปริเยสติ ฯ เอวเมว โข สพฺโพธิสตฺตา ฯ ยถา วา ปน มหาราช อมจฺโจ
วุฑฺฒิกาโม อตฺตาธิกรณํ ปฏิกงฺเขยฺย ยํ กิญฺจิ เคเห ธนธญฺญหิรญฺญสุวณฺณรตนํ วิชฺชมานํ
ตํ สพฺพํ ปเรสํ ทตฺวา รชฺชปฏิลาภาย วายมติ เอวเมว โข มหาราช เวสฺสนฺตโร ทานปติ
สพฺพนฺตํ พาหิรพฺภนฺตรํ ธนํ ทตฺวา ชีวิตมฺปิ ปเรสํ ทตฺวา สมฺโพธเยว ปริเยสติ ฯ
อปิจ โข มหาราช เวสฺสนฺตรสฺส ทานปติโน เอวํ อโหสิ ยํ โส พฺราหฺมโณ
อาหราเปติ อญฺจาหํ ตสฺส ทเทยฺยํ เอวํ ตสฺสาหํ กิจฺจการี นาม โหมีติ เอวํ โส
ตสฺส ปุตฺตทารํ อทาสิ ฯ น โส มหาราช เวสฺสนฺตโร ทานปติ เทสฺสตาย ทุสฺสนกาโม
พฺราหฺมณสฺส ปุตฺตทารํ อทาสิ ฯ น อติพหุกา เมติ ปุตฺตทารํ อทาสิ ฯ น สกฺโกมิ
โปเสตุนฺติ ปุตฺตทารํ อทาสิ ฯ น อุกฺกณฺฐิโต อปฺปิยา เมติ นีหริตุกามตาย พฺราหฺมณสฺส
ปุตฺตทารํ อทาสิ ฯ อถ โข สพฺพญฺญุตสฺเสว รตนสฺส ปิยตา สพฺพญฺญุตญาณสฺส การณา
เวสฺสนฺตโร ราชา เอวรูปํ อตุล วิปุลํ อนุตฺตรํ ทารวรํ ปิยํ มนาปํ ปาณสมํ ปุตฺตทาณํ
พฺราหฺมณสฺส ทาสตฺถาย อทาสิ ฯ ภาสิตํ เหตํ มหาราช ภควตา เทวาติเทเวน
จริยาปิฏเก
น เม เทสฺสา อุโภ ปุตฺตา มทฺที เทวี น อปฺปิยา
สพฺพญูญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา ปิเย อทาสิหนฺติ ฯ
ทตฺวา จ ปน มหาราช เวสฺสนฺตโร ราชา ปุตฺทารํ ปณฺณสาลํ ปวิสิตฺวา
นิปชฺชิ ตสฺส ปน อติเปเมน ทุกฺขิตสฺส โรทนฺตสฺส พลวโสโก อุปฺปชฺชิ หทยวตฺถุ อุณฺหํ

อโหสิ นาสิกาย อปฺปโหนฺติยา มุเขน อุณฺเห อสฺสาสปสฺสาเส วิสชฺเชสิ อสฺสูนิ ปริวตฺติตฺวา
โลหิตพินฺทูนิ หุตฺวา เนตฺเตหิ ปสฺสวึสุ ฯ เอวํ ทุกฺเขน มหาราช เวสฺสนฺตโร ราชา
พฺราหฺมณสฺ ปุตฺตทารํ อทาสิ มา เม ทานโยคปโถ ปริหายีติ ฯ
อถ โข มหาราช เวสฺสนฺตโร ราชา เทฺว อานิสํเส สมนุปสฺสติตฺวา พฺราหฺมณสฺส
เทฺว ปุตฺเต ทาสตฺถาย อทาสิ ฯ กตเม เทฺว ฯ ทานตโป จ เม อปริหีโน ภวิสฺสติ
ทุกฺขิตา จ เม ปุตฺตกา มูลผเลหิ ตโตนิทานํ อยฺยโก โปสิสฺสตีติ ฯ ชานาติ หิ มหาราช
เวสฺสนฺตโร ราชา น เม ทารกา สกฺกา ปเรหิ ปริภุญฺชิตุํ ทาสปริโภเคน อิเม จ
ทารเก สมาเน อยฺยโก นิกีณิสฺสติ เอวํ อมฺหากํปิ คมนํ ภวิสฺสตีติ ฯ อิเม โข มหาราช
เทฺว อานิสํสคุณวิเสเส ทิสฺวา พฺราหฺมณสฺส เทฺว ปุตฺเต ทาสตฺถาย อทาสิ ฯ อปิจ
มหาราช เวสฺสนฺตโร ราชา ชานาติ อยํ โข พฺราหฺมโณ ชิณฺโณ วุฑฺโฒ มหลฺลโก ทุพฺพโล
ภคฺโค ทณฺฑปรายโน ขีณายุโก ปริตฺตปุญฺโญ เนโส สมตฺโถ อิเม ทารเก ทาสโภเคน
ภุญฺชิตุนฺติ ฯ สกฺกุเณยฺย ปน มหาราช ปุริโส ปากติเกน พเลน อิเม จนฺทิมสุริเย
เอวํ มหิทฺธิเก เอวํ มหานุภาเว คเหตฺวา เปลายํ วา สมุคฺเค วา ปกฺขิปิตฺวา นิปฺปเภ
กตฺวา ปทีปปริโภเคน ปริภุญฺชิตุนฺติ ฯ น หิ ภนฺเตติ ฯ เอวเมว โข โส มหาราช
พฺราหฺมโณ ชิณฺโณ ทุพฺพโล ภคฺโค ทณฺฑปรายโน ปิงฺคโล กาลโก ภตฺตนาสโก
ปริตฺตปุญฺโญ น สมตฺโถ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ อิมสฺมึ โลเก จนฺทิมสุริยปฏิภาคสฺส
เวสฺสนฺตรสฺส รญฺโญ กุมารา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ อปรมฺปิ
มหาราาช อุตฺตรึ การณํ สุโณหิ เยน การเณน เวสฺสนฺตรสฺส ทารกา น สกฺกา เกนจิ
ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯน ยถา มหาราช จกฺกจวตฺติรญฺโญ มณิรนตนํ สุภํ โชติมนฺตํ
อฏฺฐํสํ สุปริกมฺมกตํ จตุหตฺถายามํ สกฏนาภิปริหานํ สมนฺตา โยชนสตํ โอภาเสน ผรติ
น ตํ สกฺกา เกนจิ ปกติเกน ปริตฺตปุญฺเญน ปิโลติกาย เวเฐตฺวา เปลายํ ปกฺขิปิตฺวา
สตฺถกนิสนปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ เอวเมว โข มหาราช โลเก จกฺกวตฺติรญฺโญ มณิรตน-
ปฏิภาคสฺส เวสฺสนฺตรสฺส กุมารา น สกฺกา เกนจิ ปกติเกน ปริตฺตปุญฺเญน ทาสปริโภเคน
ปริภุญฺชิตุํ ฯ อปรมฺปิ มหาราช อุตฺตรึ การณํ สุโณหิ เยน การเณน เวสฺสนฺตรสฺส
ทารกา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ ยถา มหาราช ยูถปฺปติ มตฺตวารโณ
สพฺพเสโต สตฺตปฺปติฏฺฐิโต อฏฺฐรตนุพฺเพโธ นวรตนายามปรินาโห ปาสาทิโก ทสฺสนีโย
อุโปสโถ นาคราชา น สกฺกา เกนจิ อภิรุยฺหิตํ น จ โส สกฺกา เกนจิ สุปฺเปน

วา สราเวน วา ปิทหุตุํ โควจฺฉโกว วจฺฉกสาลาย ปกฺขิปิตฺวา ปริหริตุํ เอวเมว โข
มหาราช โลเก กุญฺชรคชวรปฏิภาคสฺส เวสฺสนฺตรสฺส กุมารา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน
ปริภุญฺชิตุํ ฯ อปรมฺปิ มหาราช อุตฺตรึ การณํ สุโณหิ เยน การเณน เวสฺสนฺตรสฺส
ทารกา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ ยถา มหาราช มหาสมุทฺโท ทีฆายโต
ปุถุลวิตฺถินฺโน คมฺภีโร อปฺปเมยฺโย ทุปฺปริโยคาฬฺโห อดนรปาโร ลวณชลธโร น สกฺกา
เกนจิ สพฺพตฺถ ปิทหิตฺวา เอกติตฺเถน ปริโภคํ กาตุํ เอวเมว โข มหาราช โลเก
มหาสมุทฺทปฏิภาคสฺส เวสฺสนฺตรสฺส กุมารา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน
ปริภุญฺชิตุํ ฯ อปรมฺปิ มหาราช อุตฺตรึ การณํ สุโณหิ เยน การเณน เวสฺสนฺตรสฺส
ทารกา น สกฺกา เ กนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ ยถา มหาราช นนฺโทปนนฺโท
นาโค สิเนรุปพฺพตราชานํ สตฺตกฺขตฺตุํ ปริเวเฐตฺวา สยติ น โส สกฺกา เกนจิ ตหีปิ
คหิโต เปลายํ วา สมุคฺเค วา ปกฺขิปิตฺวา เตน กีฬํ กีฬิตุํ เอวเมว โข มหาราช
นนฺโทปนนฺทนาคปฏิภาคสฺส เวสฺสนฺตรสฺส กุมารา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน
ปริภุญฺชิตุํ ฯ อปรมฺปิ มหาราช อุตฺตรึ การณํ สุโณหิ เยน การเรน เวสฺสนฺตรสฺส
ทารกา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ ยถา มหาราช หิมวนฺโต ปพฺพตราชา
ปญฺจโยชนสตํ อจฺจุคฺคโต นเภ ตีหิ โยชนสหสฺเสหิ อายามวิตฺถาเรหิ ปติฏฺฐิโต
จตุราสีติกูฏสหสฺเสหิ ปฏิมณฺฑิโต ปญฺจนฺนนํ มหานทีสตานํ ปภโว มหาภูตคณาลโย
นานาวิวิธคนฺธธโร ทิพฺโพสถสตสมลงฺกโต นเภ พลาหโก วิย อจฺจุคฺคโต ทิสฺสติ เอวเมว
โข มหาราช เวสฺนฺตโร ราชา โลเก ปญฺจโยชนสตหิมวนฺตปพฺพตราชา วิย อจฺจุคฺคโต
ยสสา วิทูเรปิ ปฏิทิสฺสติเยว ตสฺส กุมารา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ
อปรมฺปิ มหาราช อุตฺตรึ การณํ สุโณหิ เยน การเณน เวสฺสนฺตรสฺส ทารกา น สกฺกา
เกนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ ยถา มหาราช รตฺตินฺธการติมิสาย อุปริปพฺพตคฺเค
ชลมาโน อคฺคิกฺขนฺโธ วิทธเรปิ ทิสฺสติเยว เอวเมว โข มหาราช เวสฺสนฺตโร ราชา ปพฺพตคฺเค
ชลมาโน อคฺคิขนฺโธ วิย วิทูเรปิ ปากโฏ ทิสฺสติ ตสฺส กุมารา น สกฺกา เกนจิ
ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ อปรมฺปิ มหาราช อุตฺตรึ การณํ สุโณหิ เยน การเณน
เวสฺสนฺตรสฺส ทารกา น สกฺกา เกนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ ยถา มหาราช
หิมวนฺตปพฺพเต นาคปุปฺผสมเย อุชุวาเต นิกฺขมนฺเต ทฺวาทสโยชนานิ นาคปุปฺผคนฺโธ วายติ
เอวเมว โข มหาราช เวสฺสนฺตรสฺส ฉหิ โยชนสหสฺเสหิ อุปริ ยาว อสญฺญีภวา เอตฺถนฺตเร
สุราสุรคนฺธพฺพยกฺขรกฺขสมโหรคกินฺนรอินฺทภวเนสุ กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคโต สีลวรคนฺโธ

วสฺสปิ วายติ เตน ตสฺส ทารกา น สกฺกา เ กนจิ ทาสปริโภเคน ปริภุญฺชิตุํ ฯ
อนุสิฏฺโฐ จ มหาราช ชาลิกุมาโร ปิตุนา เวสฺสนฺตเรน รญฺญา อยฺยโก
เต ตาต ตุมฺเห พฺราหฺมณสฺส ตหฺเถ ธนํ ทตฺวา นิกฺกีณิสฺสติ นิกฺกีณนฺโต ตํ นิกฺขสหสฺสํ
ทตฺวา นิกฺกีณาตุ กณฺหาชินํ กญฺญํ นิกฺกีณนฺโต ทาสีสตํ ทาสสตํ หตฺถิสตํ อสฺสสตํ
ควสตํ นิกฺขสตนฺติ เอวํ สพฺพสตํ ทตฺวา นิกฺกีณาตุ ฯ ยทิ เต ตาต อยฺยโก ตุมฺเห
พฺราหฺมณสฺส หตฺถโต อาณาย พเลน มุธา คณฺเหยฺย ตุมฺเห อยฺยกสฺส วจตํ น กยิราถ
พฺราหฺมณสฺส อนุยายิโน โกถาติ เอวเมว อนุสาสิตฺวา ปุตฺเต วิสชฺเชสิ ฯ ตโต โส
ตตฺถ ชาลิกุมาโร คนฺตฺวา อยฺยเกน ปุฏฺโฐ กเถสิ
สหสฺสคฆํ หิ มํ ตาต พฺราหฺมณสฺส ปิตา อทา
อจฺฉํ กณฺหาชินํ กญฺญํ หตฺถินาทิสเตน วาติ ฯ
สุนิเวธิโต ภนฺเต นาคเสน ปญฺโห สุภินฺนํ ทิฏฺฐิชาลํ สมุทฺทิตา ปรปฺปวาทา สกสมโย
สุทีปโต พฺยญฺชนํ สุปริปุณฺณํ อตฺโถ สุวิญฺญาปิโต โหตีติ ฯ

เวสฺสนฺตรปญฺโห ปญฺจโม ฯ

ภนฺเต นาคเสน สพฺเพว โพธิสตฺตา ทุกฺกรการิกํ กโรนฺติ อุทาหุ โคตฺตเมเนว
โพธิสตฺเตน ทุกฺกรการิกา กตาติ ฯ นตฺถิ มหาราช สพฺเพสํ โพธิสตฺตานํ ทุกฺกรการิกา
โคตเมเนว โพธิสตฺเตน ทุกฺกรการิกา กตาติ ฯ ภนฺเต นาคเสน ยทิ เอวํ อยุตฺตํ ยํ
โพธิสตฺตานํ โพธิสตฺเตหิ เวมตฺตตา โหตีติ ฯ จตุหิ มหาราช ฐาเนหิ โพธิสตฺตานํ
โพธิสตฺเตหิ เวมตฺตตา โหติ ฯ กตเมหิ จตูหิ กุลเวมตฺตตา อทฺธานเวมตตฺตา อายุเวมตฺตตา
ปมาณเวมตฺตตา ฯ อิเมหิ โข มหาราช จตูหิ ฐาเนหิ โพธิสตฺตานํ โพธิสตฺเตหิ เวมตฺตตา
โหติ ฯ สพฺเพสมฺปิ มหาราช พุทฺธานํ รูเปน ตเปน สีเลน จ สมาธินา ปญฺญาย
วิมุตฺติยา วิมุตฺติญาณทสฺสเนน จตุเวสารชฺเชหิ ทสหิ พเลหิ จุทฺทสพุทฺธญาเณหิ อฏฺฐารสหิ
พุทฺธธมฺเมหิ อสาธารเณหิ เกวเลหิ จ พุทฺธธมฺเมหิ นตฺถิ เวมตฺตตา สพฺเพปิ พุทฺธา
พุทฺธธมฺเมหิ สมสมา โหนฺตีติ ฯ ยทิ ภนฺเต นาคเสน สพฺเพปิ พุทฺธา พุทฺธธมฺเมหิ
สมสมา โหนฺติ เกน การเณน โคตเมเนว โพธิสตฺเตน ทุกฺกรการิกา กตาติ ฯ อปริปกฺเก
มหาราช ญาเณ อปริปกฺกาย โพธิยา โคตโม โพธิสตฺโต เนกฺขมฺมํ นิกฺขมิ อปริปกฺกํ
ญาณํ ปริปาจมาเนน ทุกฺกรการิกา กตาติ ฯ ภนฺเต นาคเสน เกน การเณน โพธิสตฺโต